مقدمه
آسانسورهای هیدرولیک بر پایه انتقال فشار روغن کار میکنند و برخلاف آسانسورهای کششی، هیچ فلکه کششی، وزنه تعادل، موتور گیربکسی یا سیمبکسل ندارند. هویت آنها با چند قطعه کلیدی تعریف میشود: پاور یونیت، جک، شلنگ فشارقوی، شیر کنترل، شیر ایمنی، پاوریونیت و سیستمهای پایش فشار. در این مقاله تکتک این قطعات را از دید یک نصاب، طراح و واحد فنی شرکت بررسی میکنیم.
۱. پاور یونیت (Power Unit) – قلب سیستم فشار
وظیفه
تولید فشار روغن و ارسال آن به جک برای بالا بردن کابین.
اجزای داخلی
الکتروموتور
پمپ هیدرولیک (دندهای یا اسکرو)
تانک روغن
فیلتر مکش و برگشت
بلوکه شیر (Valve Block)
گیج فشار
۲. جک هیدرولیک (Hydraulic Jack) – ستون اصلی حرکت
وظیفه
تبدیل فشار روغن به حرکت خطی و انتقال آن به کابین.
انواع
جک مستقیم (Direct) – جک زیر کابین یا کنار کابین
جک غیرمستقیم (Indirect 2:1) – با پولی و سیمبکسل برای کاهش طول جک موردنیاز
اجزای مهم
پیستون، سیلندر، پکینگها، رینگهای آببندی، ونت هوا
تفاوت با کششی
حرکت بدون سیمبکسل و بدون نیاز به وزنه تعادل.
۳. شیر کنترل (Control Valve) – مغز سیستم سرعت و عملکرد
کارکرد
تنظیم سرعت، نرمی استارت و استاپ، توقف طبقه و فشار جریان.
انواع
الکترونیکی (Digital/Smart Valve)
مکانیکی تنظیمی (Manual Valve)
ویژگیهای کلیدی
کنترل کامل لِوِلینگ
جلوگیری از شوک هیدرولیکی
تنظیم بازگشت اضطراری (Down Speed Control)
۴. شیر ایمنی (Rupture Valve) – شیر ترکیدگی
وظیفه
در صورت قطع شدن شلنگ یا شکستگی مدار، مسیر روغن را قطع کرده و سقوط ناگهانی کابین را متوقف میکند.
استاندارد نصب
باید مستقیماً روی ورودی جک بسته شود، نه روی لوله یا پاوریونیت.
۵. شلنگ فشار قوی و لولهکشی هیدرولیک
مشخصات
فشار کاری 250 تا 350 بار
استاندارد EN 853 یا EN 856
پوشش فولادی سیمپیچیشده
اتصالات
مهره و دنباله BSP، JIC، ORFS
باید با پرس هیدرولیک صنعتی سفت شود (نه اتصالات خانگی)
6. ریلها و یاتاقان سرجک (Head Bearing / Guide Shoes)
کاربرد اختصاصی
جلوگیری از پیچش و خمش پیستون جک هنگام بالا آمدن.
تفاوت با کششی
به دلیل طول زیاد جک، نیروهای جانبی در هیدرولیک متفاوت هستند.
جمعبندی
هیدرولیکها بر پایه انتقال نیرو از طریق سیال کار میکنند؛ بنابراین تمام ساختار مکانیکی، الکتریکی و ایمنی آنها از آسانسورهای کششی متمایز است. قطعات کلیدی و تعیینکننده عملکرد این سیستم شامل پاور یونیت، جک، شیر کنترل، شیر ترکیدگی، شلنگ فشارقوی، سیستمهای پایش فشار و مدار نجات اضطراری هستند.
