مقدمه
با افزایش دمای هوا در فصل تابستان، تجهیزات الکترومکانیکی در ساختمانها تحت فشار بیشتری قرار میگیرند. آسانسور نیز بهعنوان یکی از حیاتیترین سیستمهای حملونقل عمودی، بیشترین تأثیر را از گرما دریافت میکند. این گزارش به بررسی عوامل اصلی افزایش خرابی آسانسور در تابستان و راهکارهای سازمانی جهت کاهش ریسک عملیاتی میپردازد.
۱) تحلیل آماری خرابیهای تابستانی
مطالعات داخلی شرکتهای سرویسدهنده آسانسور نشان میدهد:
افزایش ۳۰ تا ۴۵ درصدی خرابی تابستانی نسبت به سایر فصول
بیشترین موارد مربوط به تابلو فرمان، موتور، رلهها، درایو
افزایش تماسهای اضطراری در ساعات گرم روز
این آمار نشاندهنده حساسیت بالای سیستم آسانسور نسبت به گرما و نوسانات برق است.
۲) تأثیر دما بر عملکرد قطعات اصلی
الف) موتور گیرلس و گیربکسی
افزایش دما موجب بالا رفتن جریان مصرفی، اختلال در روانکاری و افزایش استهلاک یاتاقانها میشود.
ب) تابلو فرمان و درایو
گرمای محیط باعث:
کاهش راندمان قطعات الکترونیکی
اختلال در عملکرد IGBT
افزایش خطاهای حرارتی
میگردد.
ج) رلهها، فیوزها و تجهیزات حفاظتی
دمای بالا مقاومت الکتریکی را افزایش داده و موجب عملکرد نامنظم یا سوختگی قطعات میشود.
۳) ریسکهای عملیاتی تابستان
افزایش احتمال توقف کابین بین طبقات
افزایش خطای Overheat و Overload
آسیب دیدن تجهیزات موتورخانه به دلیل تهویه نامناسب
کاهش عمر مفید قطعات اصلی
این موارد برای پروژههای پرتردد ساختمانهای مسکونی و تجاری، ریسک مدیریتی قابل توجهی ایجاد میکند.
۴) عوامل محیطی مؤثر
دمای بالای موتورخانه
نبود سیستم تهویه مناسب
نوسانات ولتاژ و افت برق
تابش مستقیم آفتاب روی چاهک یا اتاقک تابلو کنترل
۵) راهکارهای سازمانی برای کاهش خرابی
اجرای سرویس فصلی تابستانه
کنترل گردش هوای موتورخانه و نصب فن/تهویه
اندازهگیری حرارت درایو و موتور
پایش ولتاژ شبکه برق
تنظیم برنامه بازدیدهای دورهای در ساعات خنکتر روز
جمعبندی
با توجه به حساسیت بالای تجهیزات آسانسور نسبت به گرما، نظارت سازمانی و اجرای برنامه نگهداری پیشگیرانه در تابستان ضروری است. اتخاذ اقدامات استاندارد میتواند ضمن کاهش خرابیها، موجب افزایش ایمنی و رضایت کاربران گردد.
