موتورهای گیرلس بهدلیل راندمان بالا، نویز کم و عمر طولانی، یکی از بهترین گزینهها برای آسانسورهای مسکونی و تجاری بهشمار میآیند. با این حال، مانند هر تجهیز الکترومکانیکی دیگری، این موتورها نیز پس از مدتی دچار استهلاک و کاهش عملکرد میشوند. تشخیص بهموقع علائم خرابی، از توقفهای ناگهانی و هزینههای سنگین جلوگیری میکند.
۱) افزایش غیرعادی لرزش و نویز
موتورهای گیرلس بهطور طبیعی بسیار کمصدا هستند.
به همین دلیل هرگونه لرزش، صدای تقتق، سوت یا نویز مکانیکی میتواند نشانه:
خرابی یاتاقانها
ضعف بالانس
شلشدگی اتصالات
آسیب خوردن قطعات داخلی
باشد. این مورد معمولاً اولین هشدار خراب شدن موتور است.
۲) کاهش راندمان و کند شدن حرکت کابین
اگر کابین دیر شتاب میگیرد، سریع قدرت از دست میدهد یا بهصورت نامنظم حرکت میکند، احتمال وجود مشکلات زیر بالاست:
افت توان موتور
اشکال در سنکرون نبودن درایو و موتور
خرابی تدریجی سیمپیچها
دمای بیش از حد موتور
این وضعیت اگر نادیده گرفته شود، به سوختن کامل موتور منجر میشود.
۳) افزایش دمای موتور و بوی سوختگی
موتورهای گیرلس معمولاً بهخاطر طراحی بدونگیربکس، دمای پایدار دارند.
اگر حرارت:
بیش از حد بالا میرود
بوی سوختگی حس میشود
یا در بازدید حرارتی، هاتاسپات دیده میشود
احتمال وجود اتصال داخلی یا خشک شدن عایق سیمپیچ بسیار زیاد است.
۴) خطاهای مکرر از سوی درایو
درایوها معمولاً قبل از خرابی موتور، خطاهای هشداردهنده میدهند. خطاهای رایج مرتبط با موتور گیرلس:
Overcurrent
Overheating
Motor stall
Encoder error
بررسی همزمان درایو و موتور ضروری است، زیرا خرابی یکی معمولاً به دیگری فشار وارد میکند.
۵) عملکرد نامنظم انکودر
انکودر در موتور گیرلس نقش حیاتی دارد.
نشانههای خرابی یا کثیفی انکودر:
لرزش کابین هنگام استارت
توقفهای ناگهانی
حرکت پلهپله
تنظیم نشدن دقیق طبقات
اگر سرویسکار انکودر را بررسی کند و مشکل رفع نشود، احتمال آسیب در خود موتور وجود دارد.
۶) بروز خطای ترمز (در موتورهای گیرلس با ترمز DC)
برخی مدلها ترمز ایمنی دارند.
اگر ترمز دیر آزاد شود یا با تأخیر عمل کند میتواند نشاندهنده ضعف تغذیه یا خوردگی قطعات داخلی موتور باشد.
چه زمانی باید موتور گیرلس را تعویض کرد؟
تعویض موتور زمانی ضروری است که:
✔ خرابیها بهصورت تکراری و پشتسرهم رخ دهند
نشانه فرسودگی کامل است، حتی اگر هر بار تعمیر شود.
✔ سیمپیچ یا یاتاقان دچار آسیب جدی شوند
تعویض آنها معمولاً هزینهای نزدیک به خرید موتور جدید دارد.
✔ دما حتی پس از سرویس همچنان غیرطبیعی باشد
گرمای ماندگار یعنی ساختار داخلی آسیب دیده.
✔ درایو چندین بار خطای Motor Fault یا Overload بدهد
این خطاها معمولاً از سمت موتور آغاز میشوند.
✔ لرزش در حدی باشد که کابین کیفیت سواری را مختل کند
مخصوصاً در ساختمانهای پرتردد.
جمعبندی
موتور گیرلس در صورتی که سرویس منظم داشته باشد، سالها کارکرد بدون مشکل ارائه میدهد.
اما بیتوجهی به علائم اولیه خرابی میتواند منجر به توقف آسانسور، آسیب به درایو و حتی نیاز به تعویض کامل موتور شود. تشخیص بهموقع توسط سرویسکار حرفهای، بهترین راه جلوگیری از هزینههای سنگین است.
