مقدمه

کابین آسانسور مهم ترین بخش سیستم حمل‌ونقل در آسانسور است. انتخاب نادرست ابعاد کابین، می‌تواند منجر به عدم تأیید استاندارد، نارضایتی کاربران و افزایش استهلاک تجهیزات شود. در این مقاله، انواع کابین آسانسور و اصول تعیین ابعاد آن‌ها بر اساس نوع کاربری بررسی می‌شود.

کابین آسانسور چیست؟

کابین فضای محصور حمل مسافر یا بار است که بر روی یوک یا کاراسلینگ نصب شده و به وسیله سیستم کششی یا هیدرولیک در چاه آسانسور حرکت می‌کند.
ابعاد کابین باید همزمان پاسخگوی موارد زیر باشد:

ظرفیت مجاز بار

نوع کاربری ساختمان

استانداردهای ایمنی

محدودیت‌های چاه آسانسور

عوامل مؤثر در تعیین ابعاد کابین

ابعاد کابین به‌صورت مستقیم تابع این پارامترهاست:

ظرفیت نامی (کیلوگرم)

تعداد افراد

نوع استفاده (مسکونی، بیمارستانی، صنعتی)

نوع درب (اتوماتیک، تلسکوپی، سانترال)

استاندارد ملی و بین‌المللی (EN81 / ISIRI)

1- کابین آسانسور نفر‌بر

قابل استفاده در ساختمان‌های مسکونی، اداری، تجاری با ویژگی‌های تمرکز بر راحتی، تردد روان و ایمنی، طراحی متناسب با تعداد نفرات،

ظرفیت‌های رایج:

۴ نفر (۳۲۰ کیلوگرم)

۶ نفر (۴۵۰ کیلوگرم)

۸ نفر (۶۳۰ کیلوگرم)

۱۰ نفر (۸۰۰ کیلوگرم)

در کابین نفر‌بر، تناسب ابعاد کف کابین از ظرفیت مهم‌تر است؛ کابین باریک و بلند حتی اگر ظرفیت درست باشد، مردود می‌شود.

کابین آسانسور باربر

کاربری این کابین ها بیشتر در کارخانه‌ها، انبارها، مراکز صنعتی، فروشگاه‌ها همچنین ویژگی‌های این کابین ها را میتوان به کف تقویت‌شده، دیواره‌های مقاوم، ابعاد بزرگ‌تر نسبت به ظرفیت دانست

نکات فنی مهم:

بار به‌صورت متمرکز یا نقطه‌ای محاسبه می‌شود و عرض درب‌ها معمولاً بیشتر از کابین های نفر بر است

توصیه میشود برای ساختمان های مسکونی که شامل واحد های بیشتری هستند از کابین باربر استفاده شود چرا که استفاده از کابین مسافر بر برای حمل اثاثیه ممکن است باعث خساراتی همچون تخریب کف کابین و ریل های درب شود

 کابین آسانسور برانکاردبر

مورد استفاده بیمارستان‌ها، مراکز درمانی، درمانگاه‌ها و ….

ویژگی‌های مورد نیاز کابین شامل ،امکان ورود و چرخش برانکارد ،فضای کافی برای همراه و کادر درمان ،حرکت نرم و بدون ضربه و …… می باشد

الزامات مهم این نوع کابین ها حداقل یک ضلع کابین باید طول کافی برای برانکارد داشته باشد و درب‌ها باید عرض مناسب داشته باشند (معمولاً سانترال یا تلسکوپی عریض)

 کابین‌های خاص (خودروبر، ویلچربر، خدماتی)

بسته به نوع کاربری:

کابین خودروبر: ابعاد بسیار بزرگ، کف فوق‌مقاوم

کابین ویلچربر: تمرکز بر گردش ویلچر و دسترسی راحت

کابین خدماتی: ترکیبی از نفر و بار سبک

ارتباط ابعاد کابین با چاه آسانسور

از مواردی که ابعاد کابین مستقیماً روی آن اثر می‌گذارد شامل

ابعاد چاه

سایز درب

نوع ریل

توان موتور

مصرف انرژی

در طراحی اصولی و مهندسی سیستم هر نوع آسانسوری ابتدا کابین تعیین می‌شود، بعد کل سیستم آسانسور حول آن شکل می‌گیرد.

جمع‌بندی

انتخاب صحیح ابعاد کابین آسانسور نیازمند شناخت دقیق نوع کاربری، ظرفیت، استانداردها و محدودیت‌های فضایی است. طراحی اصولی کابین، علاوه بر اخذ تأییدیه استاندارد، باعث افزایش عمر مفید آسانسور و رضایت کاربران می‌شود.

ابعاد استاندارد انواع کابین های آسانسور

(مبنای توضیحات استانداردهای EN 81-20 / EN 81-50 و تطبیق با رویه رایج سازمان استاندارد ایران میباشد)

1️⃣ کابین آسانسور نفر‌بر (Passenger Elevator)

🔹 ظرفیت حداقل 4 نفره – 300 کیلوگرم

ابعاد مفید کابین:
عرض 100 cm × عمق 80 cm

حداقل عرض درب: 70 cm

کاربری: مسکونی کم‌تردد

🔹 ظرفیت 6 نفره – 450 کیلوگرم

ابعاد مفید کابین:
عرض 110 cm × عمق 90 cm

حداقل عرض درب: 80 cm

رایج‌ترین انتخاب مسکونی

🔹 ظرفیت 8 نفره – 630 کیلوگرم

ابعاد مفید کابین:
عرض 110 cm × عمق 140 cm

حداقل عرض درب: 80 cm

کاربری: مسکونی پرتردد، اداری

⚠️ نکته فنی:
کابین 8 نفره با عمق کمتر از 140 ، معمولاً در ارزیابی گردش نفرات مردود می‌شه.

🔹 ظرفیت 10 نفره – 800 کیلوگرم

ابعاد مفید کابین:
عرض 135 cm × عمق 140 cm

حداقل عرض درب: 90 cm

 کابین آسانسور برانکاردبر (Stretcher Elevator)

✅ الزام استاندارد

کابین باید امکان ورود، استقرار و خروج برانکارد استاندارد را بدون مانع فراهم کند.

🔹 حداقل ابعاد استاندارد کابین برانکاردبر:

عرض کابین: 110 cm

عمق کابین: 210 cm

ظرفیت اسمی: 1000 کیلوگرم

عرض درب: حداقل 90 cm (ترجیحاً 100 cm)

نوع درب: سانترال یا تلسکوپی عریض

این ابعاد حداقل قانونی هستند، نه پیشنهادی.

اشتباه رایج و خطرناک

بعضی‌ها کابین 160×140 رو «برانکاردبر» معرفی می‌کنن ❌
این کابین:

برانکارد رو می‌پذیره

ولی گردش و مانور ایمن نداره

در بسیاری از بازرسی‌ها رد می‌شه

3️⃣ کابین آسانسور باربر (Freight Elevator)

🔹 ظرفیت‌های متداول:

1000 / 1600 / 2000 / 3000 کیلوگرم

مثال: باربر 2000 کیلوگرم

ابعاد مفید کابین:
عرض 160 cm × عمق 200 cm

عرض درب: 120 cm

⚠️ نکته فنی:
در باربر، ابعاد کف از ظرفیت مهم‌تره چون بار نقطه‌ای وارد می‌شه.

4️⃣ ارتباط ابعاد کابین با چاه آسانسور

به‌طور تقریبی:

ابعاد چاه ≈ ابعاد کابین + 40 تا 60 سانتی‌متر در هر جهت

این فضا برای:

ریل‌ها

وزنه تعادل

تلرانس نصب

فاصله ایمنی
الزامیه.